Güneş Sistemimizin nasıl oluştuğu çoğu insanın merak ettiği bir sorudur eğer uzaya ilginiz veya merakınız varsa mutlaka bu soru aklınızı kurcalamıştır. Ben de size çok merak ettiğiniz sorunun cevabını, bilgilerimi ve fikirlerimi sizlerle paylaşacağım. Evren, bundan tâ... 13,8 milyar yıl önce Büyük Patlama ( Big-Bang teorisi) ile oluştuğu düşünülüyor. O zamanlar yani buna göre gökadalar, sonra da yıldız sistemleri oluşmuş. Gökada: Milyonlarca yıldızlardan, yıldız kümelerinden , bulutsulardan ve gaz bulutlarından oluşmuş, bizim galaksimiz Samanyolu gibi bağımsız uzay adasıdır. Güneş Sistemimizin oluşması da yıldızların, gezegenlerin ve Dünyamızın nasıl oluştuğuna bağlıdır. Şimdi size Büyük Patlamadan yani Big-Bang teorisinden bahsedeceğim. Büyük Patlama: Maddenin aşırı yoğun ve sıcak noktadan genişlemesi sonucu mümkün kılan âna verilen isimdir. Bulutsulardaki gaz ve toz yığını kütleçekimin etkisiyle sıkışmaya başlar ve içe çöker. Sıkışmanın etkisiyle içe çöken bölge ısınır ve daha küçük bulut parçalarına bölünür. Bölünme sonucu oluşan her bir bulutsu parçası bir yıldız oluşturdu ve bu yıldızlardan biri de Güneş'ti. Güneş'in etrafında gaz ve toz bulutu dönmenin etkisiyle disk şeklini aldı ve vakit içinde disk soğudu. İçerisinde küçük kayaç ve buz parçaları oluşmaya başladı. Bunlar kütleçekimin etkisiyle gezegenleri ve uyduları oluşturdu. Peki yıldızlar nasıl ısı ve ışık yayarlar? Neden gezegenler ısı ve ışık yaymazlar? Yıldızlar canlılara benzer mi? Yıldızların yaşam döngüsü nasıldır? işte tüm soruların cevabını ve fikirlerimi yazmaya başlıyorum. Yıldızlar oluştuktan sonra sıcaklığı ve yoğunluğu giderek artan parçalar yıldızın çekirdeğini oluşturdu. Çekirdekte bulunan hidrojen atomu helyum atomuna dönüşür ve bu sırada açığa çıkan enerji etrafa ısı ve ışık enerjisi olarak yayılır. Gezegenlerin ısı ve ışık kaynağı olmamasının sebebi, gezegenlerin yıldızlardan daha küçük ve daha soğuk olmasıdır. Soğuk yıldızlar da vardır ama yıldızların çekirdeğinden meydana gelen bir enerji olduğu için gezegenler ısı ve ışık yayamazlar. Ayrıca ısı ve ışık yaymaları için yeterli büyüklüğe ve sıcaklığa sahip olmaları gerekir. Bazı gezegenler örneğin; Merkür, Jüpiter, Satürn gibi... sıcak olmalarına rağmen yeteri kadar sıcaklığa ulaşamazlar işte bu yüzden gezegen olup yıldız değillerdir. Peki yıldızlar canlılara benzer mi? Yıldızlar canlılara tam olarak benzemez ama yıldızlar da canlılar gibi doğarlar, büyürler, yaşarlar ve ölürler. İşte yıldızların yaşam döngüsü:
Bu resimde de gördüğünüz gibi yıldızlar doğmadan önce nebula yani bulutsulardır. Ardından nebulalar ya küçük kütleli yıldız ya da büyük kütleli yıldız olur. Eğer küçük kütleli yıldız olursa zamanla ısı ve ışık yayar ve kızıl devi oluşturur. Yıldızın yapısındaki hidrojen gazı tükenip dış katmanları uzaya saçılarak gezegenimsi bulutsuyu oluşturur. Geriye metal ve karbon yığını olarak beyaz cüce kalır ve beyaz cüce de zamanla soğur ve kara cüce adını alır. Eğer büyük kütleli bir yıldız olursa zamanla ısı ve ışık yayar ve süper kızıl devi oluşturur. Yıldızın yapısındaki hidrojen gazı tükenince içine çökerek süpernova patlaması meydana gelir. Süpernova patlaması sonucu yıldızın dış katmanları uzaya saçılarak süpernova bulutsuları oluşur. Patlama sonra yıldızın çekirdeği kaldığı için geriye kalan çekirdekler ya nötron yıldızını ya da içe çökerek kara delik olur. İşte bir yıldızın yaşam döngüsü de böyledir. Bu yazımda Güneş Sistemi'nin, yıldızların ve gezegenlerin nasıl oluştuğunu, yıldızların nasıl ısı ve ışık kaynağı olduklarını, gezegenlerin neden ısı ve ışık kaynağı olamadığı ile ilgili bilgilerimi ve düşüncelerimi paylaştım.
Unutmayın ki biz Dünya'da yaşıyoruz ve Dünya'da evrende yaşıyor. Geçmişini bilmeyen geleceği göremez. Siz de merak edin, keşfedin ve araştırın. Ne zaman olursa olsun öğrendiğinizle yetinmek yerine öğrenmeye devam edin. Merakın sınırı yoktur.
Comments